Nietota. Księga tajemna Tatr. Tadeusz Miciński.
„Tatry są małe, to jest maleństwo rzekł: szerokość od jeziora Szczyrbskiego do Murzasichla wynosi ledwo 17 kilometrów, długość od Siwego wirchu po Ździarski wąwóz – 52 k. Tatry sterczą jak wyspa z pośród stężałych fal wzburzonego oceanu, gdyż dokoła falują z północy Beskidy, z południa Niżne Tatry i pasmo Uhrońskie, z zachodu Mała Fatra i Wiaterne Hale, ze wschodu zaś Pieniny”. Nie daj się zwieść czytelniku. To nie jest fragment przewodnika, ale niezwykłej księgi, w której to, co realne miesza się z tym, co magiczne, tajemne. „Nietota” to manifest indywidualizmu, eksplozja niczym nieograniczonej wyobraźni.
Akcja książki rozgrywa się najprawdopodobniej w 1904. Jednak nie to jest najważniejsze, bo czasów i przestrzeni jest w niej bez liku. Wraz z bohaterem Arjamanem wędrujemy po Tatrach, ale Tatrach niezwykłych, które tworzą fantastyczną scenerię dla niezwykłych zdarzeń. W tej wędrówce będą nam towarzyszyć liczny bohaterowie: Mag Litwor, Wieszczka Mara, góral Gandara, Zolima, Mędrzec Zmierzchoświst, de Mangro, Sabała… pojawi się również Słowacki i Mickiewicz. Mamy tutaj do czynienia nie tylko z bogactwem postaci i miejsc (realnych i nierealnych), ale również z rozmaitością tematów, wątków.
W „Nietocie” mamy m.in. warstwę filozoficzną: Miciński czerpie z religii wschodnich i słowiańskich, krytykę Kościoła łączy się z rozważaniami na temat jaźni (a właściwie Jaźni), bytu i nicości… Jednym z głównych wątków są rozważania na temat Polski i Polaków. Polski minionej,a także autorowi współczesnej, ale, wydaje się, że również tej przyszłej, bo zagadnienia poruszane przez Miciśkiego są nadal aktualne (m.in. mowa o stosunku do mniejszości narodowych, karierowiczostwie, kryzysie zasad moralnych).
Pisana jest oryginalnym językiem, a autor swobodnie czerpie z różnych gatunków i rodzajów literackich. Mamy tutaj wiersze i fragmenty dramatyczne, elementy powieści psychologicznej oraz przygodowo-łotrzykowskiej… Niezwykła to powieść. Pełna symboli, tajemnic… Czytelnik, który zdecyduje się po nią sięgnąć, natrafi w niej na liczne fragmenty, które pobudzą jego wyobraźnię lub skłonią do refleksji. Jedno z rozważań podjętych w książce dotyczy np. kobiet. Zakończę takim cytatem:
„Błogosławcie kobietę, czcijcie ją – ona jest waszym jedynym przyjacielem i waszą oporą na ziemi.
Czcijcie wasze kobiety – jutro one będą matkami, a później babkami całego narodu […] I dlatego mówię wam, po Bogu wasze myśli najlepsze muszą należeć do kobiet i żon, gdyż kobieta jest boską świątynią, gdzie wy osiągniecie najłatwiej doskonałe szczęście […] Nigdy jej nie wystawiajcie na poniżenie; przez to uniżycie siebie i stracicie dar miłości, bez którego nic trwać na ziemi nie może”. (TJ)
Charon. Agata Szmigrodzka
Charon w greckiej mitologii pełnił funkcję przewoźnika dusz zmarłych, które przeprawiał przez rzekę Styks łodzią do podziemnego świata. Aby opłacić jego usługi żywi wkładali do ust zmarłego monetę. Charon to łącznik między światem żywych i umarłych. Kim był ? jest ? Charon. Starożytni Grecy uważali go za starszego mężczyznę. Agata Szmigrodzka w swojej bardzo osobistej książce zadaje pytanie: Kim był Człowiek??, który towarzyszył ludziom w ich ostatniej ziemskiej wędrówce. Co musiał wcześniej przeżyć czy nabroić, że dostał tak niewdzięczną fuchę? A może czymś się musiał odznaczyć, że został wybrany. Czy tkwił w swojej chacie, wożąc umarlaków na ostatni brzeg, bo sam bał się życia? Co czuł gdy odprowadzał w nieznane swoich klientów? Może ostatni raz z nimi pogadał, może im współczuł, a może nawet pokochał. Bo „Charon” to książka o miłości, o miłości która nie zna żadnych ograniczeń, miłości czułej i zmysłowej. Miłości, która jest usprawiedliwieniem życia i ratunkiem przed śmiercią. „Charon” to trzecia baśń Szmigrodzkiej dla dorosłych, po „Giełdzie staroci” i „Trocku Pocieszce czyli o smoku co umarłym lepił buty” przejmująco poruszająca wątki najważniejsze w życiu człowieka: strach, miłość, śmierć. Jej bohaterowie są zawieszeni gdzieś w realnym świecie, który próbują oswoić, pomiędzy marzeniami o nieziemskiej miłości, a strachem przed śmiercią i niespełnieniem.
Dlaczego „Charon” to książka warta polecenia? Czyta się ją jak świetny kryminał czy dobrze napisaną sensację. Wciąga i nie pozwala się odciągnąć od lektury. Przy tym jest przejmująco liryczna, nostalgiczne ilustracje i charakterystyczne dla Szmigrodzkiej białe litery na czarnym tle dopełniają całość.
Agata Szmigrodzka jest jeleniogórzanką z wyboru. Warszawianka, od dwudziestu lat mieszka w Cieplicach. Z wykształcenia jest historykiem sztuki. Tańczy i uczy tańca, szczególnie flamenco. Jest założycielką zespołów Hayat i Anda. Pisze książki dla dzieci i dorosłych, jest autorką wierszy i tekstów piosenek. (KW)
Poufne. Mikołaj Grynberg
„Poufne” Mikołaja Grynberga jest książką o przemijaniu, jednakże napisaną bez jakiegokolwiek nadęcia czy patosu. Poznajemy historię rodziny na przestrzeni trzech pokoleń. Najstarsze pokolenie to pokolenie wojenne, żydowskie, z wielkim obciążeniem historycznym. Losy bohaterów naprzemiennie się przeplatają, opowiadając o sprawach małej i wielkiej wagi. Dzieło Grynberga wywołuje nostalgię, tęsknotę za tym co było. Pozostawia w człowieku poczucie pustki, przywołuje na myśl wspólne chwile spędzone z najbliższymi. Czytając książkę miałam przed oczyma obiady u mojej babci i dziadka, te nieśmiertelne zrazy z kluskami śląskimi i kompot z czereśni … Jak to ujął jeden z bohaterów „przypominają się rozmowy, które dzisiaj miałyby inny przebieg (…)”. (AS)
W poszukiwaniu Niebiskiej Marchewki - Sébastien Telleschi
Tematem przewodnim książki jest Niebieska Marchewka, mityczny przedmiot pożądania królików każdej epoki, zaginiona w okresie prehistorycznym. Króliki zupełnie oszalały na jej punkcie i muszą ją odnaleźć, chociaż zaginęła bardzo dawno temu. Zwierzęta beznadziejnie szukają Niebieskiej Marchewki. Znajdują ją, tracą, potem znowu znajdują i na nowo tracą... W książce każda strona, to kolejna epoka, w której mamy wyszukać tytułową marchewkę. Wraz z rozwojem opowieści mali czytelnicy podróżują między epokami i odszukują na ilustracjach Niebieską Marchewkę. Ze strony na stronę, królicza nora zmienia się w rzymski amfiteatr, warowny zamek lub stację kosmiczną. Prehistoryczna jaskinia, starożytny Egipt, mroki średniowiecza, czasy odkryć geograficznych czy rewolucja przemysłowa to epoki, które mamy przyjemność odwiedzić wraz z szalonymi królikami. Poprowadź śledztwo i pomóż małym bohaterom znaleźć zaginiony skarb! Książka do wyszukiwania napisana z przymrużeniem oka i wypełniona wielkimi kolorowymi ilustracjami, w których roi się od szczegółów. Zabawa gwarantowana! Polecamy. (AJ)
