Czwartek, 28 marca
Imieniny: Anieli, Jana
Czytających: 9587
Zalogowanych: 17
Niezalogowany
Rejestracja | Zaloguj

Region: „Przyrodnicze” nazwy miejscowości w regionie

Poniedziałek, 30 lipca 2018, 6:03
Aktualizacja: Wtorek, 31 lipca 2018, 7:29
Autor: Stanisław Firszt
Region: „Przyrodnicze” nazwy miejscowości w regionie
Fot. Archiwum S. Firszta
W powiecie jeleniogórskim możemy znaleźć kilkanaście miejscowości, których nazwy wzięto od nazw zwierząt lub roślin. Te pierwsze to: Komarno (komar), Rybnica (ryba), Karpniki (karp), Kaczorów (kaczka) i Krogulec (krogulec).

Jest ich tylko pięć natomiast aż dwanaście należy do tej drugiej grupy. Są to: Pokrzywnik (pokrzywa), Jeżyny (jeżyny), Trzcińsko (trzcina), Krzaczyna (krzaki), Borowice (bór), Dąbrowica (dąbrowa), Modrzewie (modrzew), Sosnówka (sosna), Leszczyniec (leszczyna), Bukowiec (buk) i Grabarów (grab). Jak widać w tej grupie przeważają nazwy pochodzące od drzew. Nie wszystkie one mają średniowieczne pochodzenie słowiańskie. Większość to tłumaczenia nazw osad powstałych szczególnie w XIII i XIV wieku kiedy to na naszym terenie rozkwitało osadnictwo niemieckie. Jak przedstawia się to w odniesieniu do terenu całej Polski?

Okazuje się, że nazwy miejscowości można określić jako „odzwierzęce”, mają przewagę nad nazwami „odroślinnymi” i „odgrzybowymi”. Tych pierwszych jest aż 52, a drugich kolejno 36 i 2. Chodzi tylko o pierwowzory, nie mówiąc o nazwach pochodnych. W Polsce takich miejscowości jest tysiące.

Wśród nazw „odzwierzęcych” są takie, które dotyczą owadów, skorupiaków, ryb, płazów, gadów, ptaków i ssaków. Najliczniejszą grupę stanowią nazwy miejscowości od nazw ptaków. Użyto 24 nazwy, głównie nazwy gatunkowe oraz dziesiątki różnych wariantów pochodnych. Są wśród nich: czajka (pochodne: Czajki, Czajków, Czajkowo, Czajkowa, Czajków); czapla (pochodne: Czaple, Czaplinek, Czaplin); czyżyk (Czyżyki), dzięcioł (Dzięcioły), gęś (pochodne: Gąsinów, Gęsinowo, Gąsinów, Gąskowo); gawron (Gawrony); gil (Gilów); jarząbek (Jarząbki); jastrząb (pochodne: Jastrząb, Jastrzębik, Jastrzębie); kaczka (pochodne: Kaczki, Kaczkowo, Kaczorki, Kaczorów, Kaczów); kawka (pochodne: Kawka, Kawki); kruk (Kruków); kurka (pochodne: Kurki, Kurów, Kurowice, Kury); łabędź (pochodne: Łabędź, Łąbędzin, Łabądek); orzeł (Orłowo), ptak (pochodne: Ptaki, Ptaszkowo); rybitwa (Rybitwy); sikora (Sikory); ślepowron (pochodne: Ślepowron, Ślepowrony); słowik (Słowików); sokół (pochodne: Sokół, Sokolec, Sokole, Sokołów, Sokołowo, Sokoły, Sokołowsko); szpak (Szpaki); wróbel (pochodne: Wróblewo, Wróblin, Wróblowice); wrona (pochodne: Wrony, Wronów). Wśród tych nazw najwięcej , bo aż kilkadziesiąt jest miejscowości o nazwie Kurów i Sokołów.

Drugie miejsce wśród „odzwierzęcych” nazw miejscowości mają ssaki, bo użyto aż 18 ich nazw gatunkowych. Są to: dzik (pochodne: Dziki, Dzików, Dzikowiec, Dzikowo); jeż (pochodne: Jeże, Jeżewo, Jeżenice, Jeżów); koń (Konin); koza (pochodne: Kozy, Koziarnia, Kozice, Koziniec, Kózki, Koźlic, Kozłów, Kozłówka, Kozłowo, Kozły, Kozów); baran (pochodne: Barany); byk (pochodne: Byki, Byków, Bykownia, Byczków, Byczyna); kuna (pochodne: Kuny, Kunów, Kunki, Kunowa, Kunowice, Kunice); łania (Łania); lis (pochodne: Lisek, Lisów, Lisowice, Lisowo, Lisie, Liski); łoś (pochodne: Łoś, Łosie); niedźwiedź (pochodne: Niedźwiedź, Niedźwiedzia, Niedźwiednik, Niedźwiedzice); sarna (Sarnów); szczur (Szczury); tur (pochodne: Turów, Turowiec, Turowo, Tursko); wiewiórka (pochodne: Wiewiórka, Wiewiórki); wilk (pochodne: Wilki, Wilcza, Wilcze, Wilczęta, Wilczewo, Wilczyce, Wilczkowice, Wilków, Wilkowice, Wilkowie, Wilkownia, Wilkowisko, Wilkowyje); zając (pochodne: Zając, Zajączków, Zajączkowo); żubr (Żubry). Wśród tych miejscowości jest najwięcej Wilkowów, Wilkowic i Wilkowni, a także Kozłowów i Jeżowów. Na uwagę zasługuję nazwy od Tura, zwierzęcia, które wymarło w XVII wieku.

Trzecie miejsce wśród nazw miejscowości „odzwierzęcych” mają nazwy owadzie. Jest ich cztery: bąk (Bąki); giez (pochodne: Gzy, Gzów), owad (Owadów) i żuk (pochodne: Żuk, Żuków, Żukowice, Żukowo). Czwarte miejsce zajmują nazwy od ryb, których jest trzy: ryba (Rybnica); karp (pochodne: Karp, Karpniki, Karpie, Karpiska); leszcz (pochodne: Leszcze). Następne miejsca zajmują nazwy miast od nazw płazów i gadów. Jest takich nazw trzy: jaszczurka (Jaszczurówka); wąż (Węże) i żaba (pochodne: Żaba, Żabice, Żabiczyn, Żabiec, Żabin, Żabnik, Żabinek, Żabiny, Żabno i Żabnica).

Tylko jedna nazwa miejscowości pochodzi od skorupiaka. Jest to rak (pochodne: Raków, Rakowice, Rakowiec, Rakowo). Wśród tych ostatnich „odzwierzęcych” nazw miejscowości jeśli chodzi o ilość to prym wiodą Żabiny, Żabno i Rakowo.

Wśród „odroślinnych” nazw miejscowości najczęściej nazwy dotyczą obszarów leśnych i nazw różnych gatunków drzew. Jest ich aż 26: bór (pochodne: Bór, Bory, Borek, Borów, Borowice); gaj (pochodne: Gaj, Gajnik, Gajów, Gajowice, Gajowniki); las (pochodne: Laski, Leśna, Leśnica, Leśnice, Leśniki); podgaje (Podgaje); podlesie (Podlesie); puszcza (Puszcza); zalesie (Zalesie); brzoza (pochodne: Brzoza, Brzezina, Brzezinka, Brzeziny, Brzezinki, Brzóski, Brzozów, Brzozowiec, Brzozowo); buk (pochodne: Buk, Bukowice, Buków, Bukówek, Bukowiec, Bukowisko, Bukowno, Bukowo); cis (pochodne: Cis, Cisów, Cisowa, Cisowiec, Cisowo); dąb (pochodne: Dąb, Dąbek, Dąbie, Dąbi, Dąbkowice, Dąbrowa, Dąbrowica, Dąbrówka, Dąbrowy, Dąbrówki, Dębica, Dębno, Dębno, Dębina, Dębiny, Dębogórze, Dębowa, Dębowiec, Dębowo, Dębowina); grab (pochodne: Grab, Grabówka, Grabina, Grabinek, Grabiszyn, Grabno, Grabów, Grabowa, Grabowiec, Grabówno, Grabowo, Grabów); jarzębina (Jarzębina); jawor (pochodne: Jawor, Jawornik, Jaworzec, Jaworzna); jesion (pochodne: Jesionowa, Jesionka); jodła (pochodne: Jodłów, Jodłkowice, Jodłowiec, Jodłówka); kalina (pochodne: Kalina, Kalinki, Kalinów, Kalinowa, Kalinówka, Kalinowo); klon (pochodne: Klonów, Klonowa, Klonowice, Klonowiec, Klony); lipa (pochodne: Lipca, Lipce, Lipie, Lipiny, Lipnica, Lipno); modrzew (pochodne: Modrzew, Modrzewek, Modrzewie); olcha (pochodne: Olcha, Olchowo, Olchowiec, Olsza, Olszynka, Olszany, Olszyna, Olszynka, Olszyny); sosna (pochodne: Sosnowiec, Sosnówka); topola (pochodne: Topola, Topolany, Topolice, Topolinek, Topolno); wierzba (pochodne: Wierzba, Wierzbica, Wierzbice, Wierzbno, Wierzbowo).

Innych nazw miejscowości „odroślinnych” jest poza tym osiem. Są to: kwiatki (pochodne: Kwiatki, Kwiatków, Kwiatkowice, Kwiatowice); malina (pochodne: Malina, Maliniak, Malinowo, Malinka); mech (Mchy); paproć (pochodne: Paproć, Paprocie, Paprotniki); trzcina (pochodne: Trzciniec, Trzcińsko); wrzos (pochodne: Wrzos, Wrzoski, Wrzosowa, Wrzosów, Wrzosowo, Wrzosy); rumianek (Rumianek); róża (Różana).

Nazw miejscowości „odgrzybowych” jest tylko dwie: grzyb (pochodne: Grzyb, Grzybino, Grzybki, Grzybów, Grzybowo, Grzybowa); huba (Huby). Najwięcej, bo kilkadziesiąt miejscowości to Grzybów.

Z tego zestawienia widać, że nazwy miejscowości w Polsce „odzwierzęce” i „odroślinne” i „odgrzybowe” wskazywać mogą na fakt, że nasz kraj przed wiekami, kiedy powstawały osady i nadawano im nazwy, musiał być mocno zalesiony. Część miejscowości powstawała na skraju lasów (najwięcej nazw: Laski, Zalesie), w których rosły dęby i graby (najwięcej nazw: Dąbrowa, Dąbrówka, Grabowo), w których rosły różne gatunki grzybów (najwięcej nazw: Grzybów) oraz żyły liczne gatunki zwierząt z których część mogła zagrażać ludziom (najwięcej nazw: Wilków, Wilkowice). Nad lasami latały ptaki, a najczęściej widziane były sokoły (najwięcej nazw: Sokołów). Są to oczywiście tylko przypuszczenia, ale stwierdzić można z całą pewnością, że nadawanie nazw osadom od nazw roślin i zwierząt było w dawnych wiekach powszechne, a dzisiaj mogą one dużo mówić o początkach każdej osady i okolicy w której je zakładano.

Ogłoszenia

Czytaj również

Komentarze (7)

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz

Zaloguj
0/1600

Czytaj również

Sonda

Czy chodzę do teatru?

Oddanych
głosów
388
Tak
21%
Nie
40%
Czasami
26%
Nie chodzę
12%
 
Głos ulicy
Dlaczego biegają?
 
Miej świadomość
100 konkretów (zrealizowano 10%): SUKCES czy PORAŻKA?
 
Rozmowy Jelonki
Mroczne opowieści nadchodzą
 
Polityka
Z pustego i Salomon nie naleje
 
Kultura
Zagrali w Podgórzynie
 
112
Pożar w restauracji
 
Piłka nożna
Jedziemy na Euro, ale w grupie czekają potęgi! [PLAN]
Copyright © 2002-2024 Highlander's Group